Sunday, September 25, 2016

अन्धविश्वासय् लिकुनाच्वंगु विज्ञान —बेजातनाप इहिपा (बिहा) यायेमज्यू

अन्धविश्वासय् लिकुनाच्वंगु विज्ञान —बेजातनाप इहिपा (बिहा) यायेमज्यू



पन्नारत्न महर्जन
नेवाः समाजय् थीथी कथं संस्कृतित दु अले थःथःगु कथंया धारणा दयेका वयाच्वंगु खने दु । संस्कृतिइ विविधता दुपिं नेवाः समाज दुने थथे याये मत्यः अथे याये मत्य धकाः थीथी कथंया अन्धविश्वास ल्यनाच्वंगु दु । अज्वःगु कथंया अन्धविश्वास दुने वास्तवय् विज्ञान सुलाच्वंगु दु धकाः पन्नारत्न महर्जनं क्यनादीगु दु । वय्कलं नेवाः समाज नाप स्वाका अन्धविश्वारय् लिकुनाच्वंगु विज्ञान नांगु सफू तकं च्वयादीगु खः । व हे सफूपाखें निरन्तर रुपं न्ह्यब्वया वयाच्वनागु खः । संं.

इहिपा (बिहा) धयागु मिसा मिजंया जीवनया छगू क्वातुगु स्वापू खः । थ्वयात जीवन न्ह्याकेगु छगू रथ नं धाः । मिसा मिजं रथया निचाः घःचा धाइ । रथ सुथांलाक न्ह्याकेत निचालं घःचा उथें जुइमाः थें जीवन सुथांलाक न्ह्याकेत निम्हतिपुलि उथें जुइमाः । निचालं घःचाः उति मग्यन धाःसा गन्तव्य थ्यंके थाकुइ । अथें हे निम्हतिपुलिं उति मग्यन धायेवं जीवन रुपि रथ सुथां लाक न्ह्याके फइमखु ।

इहिपा जूपिं निम्हतिपूया एक आपसय् बांलाःगु स्वापू दयेमाः । छम्हं मेम्हसित सतिकं म्हसीमाः, सुमधुर सम्बन्ध दया थवं थवय् ययेमाः । अले जक इहिपा यानागुया सार्थक जुइ । जीवन सुखमय् जुइ । जीवनय् थुकथं महत्वं जाःगु इहिपा धाःसा जात मिलय् मजूम्हसिया नाप यायेमज्यू धयागु लोक मान्यता दु । छगू हे जात दुनेयापिं नाप जक यायेमाः धयागु परंपरा दु ।

झीगु समाजय थी थी कथं जातया विभाजन यानातःगु दु । थ्व ज्याया आधारय् यानातःगु खनेदु । ज्याया आधार कथं विभाजन जुयाच्वंगु जाति दुने छगू जात मेगु जातं यानावयाच्वंगु ज्यायाये मदु धयागु मान्यता दयेका तःगु खनेदु । राज्य पक्षं थज्यागुली नियम कानून दयेकाः नियन्त्रणय् तयातःगु खः धयागु इतिहासविदतय् धापू दु । थुकिंयाना छगू जातया मनुखं मेगु जातया परिवेश छुं थुइके मफइगु स्वभाविक जुल । निम्हतिपू निगू हे परिबेसय् ब्वलंपिं जुइबलय् इमिसं याना वयाच्वंगु ज्या नं भिन्न भिन्न जुइगु जुल । चित्र च्वयेगु ज्या यानाच्वंम्ह शारिरिक बलं यायेमाःगु बुँज्या छक्वलं याये फइगु सवाल मजुल । स्वां ह्वयेकेगु याइम्हं कापतय् रंग तयेसयेक थाकुइगु जुल । निम्हतिपुलिं छगू हे लजगालय् वयेत थाकुया परिवारय् कलहया श्रीजना जुइत तकं बेर मदये यः । थज्यागु अवस्थाय् आर्थिक उन्नतिइ तकं असर लाःवनी ।

मनूया पहिचान धयागु इमिसं मानय याना वयाच्वंगु संस्कृति खः । जात अनुसार संस्कृति पाना च्वनी । छगू जातं याइगु सांस्कृतिक बिधि व्यवहार मेगु जातिं मेगु हे कथं यानाच्वंगु जुइयः । जात मिलय् मजुइक इहिपा यायेबलय् मजूगु संस्कृति तःधंगु भूमिका म्हिताः च्वनी । थःगु संस्कृति त्वःता मेगु संस्कृति नालेगु धयागु काचाक्क याये थाकुइ । मसया नं च्वनेफु । थज्यागुली मनूतय् जीवनय् महत्वपूर्ण भूमिका दयाच्वनी । थज्याबलय् आत्म सम्मानया खँ मनय् लुल व थज्यागुली महत्व बिल धायेवं जुइ मज्यूगु ज्या खँ नं जुइत बेर मदयेयः । थज्यागु हुनिंयाना जात मिलय् मजुइक इहिपा याये मज्यू धयातःगु खः ।

No comments:

Post a Comment