श्रीकृष्णयात ब्याधां स्याःगु पौराणिक बाखंया सन्दर्भय्
प्रा.डा. चन्द्रमान बज्राचार्य
भागवत पुराणय् न्ह्यथनातःम्ह पौराणिक पात्र श्रीकृष्ण खः, गौतम बुद्ध थें ऐतिहासिक पात्र मखु । उकिं श्रीकृष्ण व व सम्बन्धि पौराणिक आख्यानयात वास्तविकता धकाः स्वीकार यायेमजिउ, अथवा व छम्ह सुं सुं च्वमिया प्रमुख काल्पनिक पात्र खः । तर धूर्त पुरोहिततय्सं थःथःपिनिगु प्रतिभा, कला–कौशलया चमत्कार क्यनाः गुलि फु उलि जनमानसय् श्रीकृष्णयात साक्षात भगवान यानाः थःपिनिगु पेशा ज्या न्हिन्हिथं तच्वयेका हःगु झीगु समाज दुने ‘भागवत महापुराण’ सप्ताह न्यायेकाः वयाच्वंगुलिं स्पष्ट याः । धर्मया यथार्र्थ छुं नं मसिउपिं नेपाःया सोझापिं जनताया नुगः नुगलय् श्रीकृष्ण भगवान स्वचाकाः दान–दक्षिणा कयाः पुरोहित वर्गं थःपिनिगु बल्लाःगु पेशा दयेकाच्वंगु दु धाःसा समाजया अशिक्षित–अपठित मनूतय्गु मन–मस्तिष्कय् विष ह्वलाः थौंया नीछगूगू सदिया मनूतय्त पुलांगु मध्यकालय् हे लिघ्वानाः छ्वयेगु मदिक प्रयास जुयाच्वंगु दु । श्रीकृष्णयात भगवान यानाः श्रीकृष्णया भजन यात धाःसा मुक्ति, मोक्ष जुइ धकाः थौंया यथार्थ जीवनयात महत्वहीन यानाः सीधुंका लिपाया जीवन हे सकतां खः धकाः मेगु लिपाया जीवनया कल्पनाय् मनूतय्त ब्वाकाः मनूतय्त लखय् मिखा कंकातःगुया विरोधय् समाजप्रति चिउताः दुपिं प्रगतिशील भावना दुपिं सचेत नागरिकतय् अत्यन्त संवेदनशील जुइमाःगु अवस्था दु । थ्वहे सन्दर्भय् श्रीकृष्ण भगवानयात ब्याधा छम्हेसिनं स्याःगु प्रसंग न्ह्यब्वयेत्यना । छु धाथेंम्ह भगवान मृत्यु थुकथं जुइफइला ?
‘महाभारत मौसल पर्व अध्याय ४, २२–२४ पौ कथं श्रीकृष्णयात ‘जरा’ नांयाम्ह छम्ह ब्याधां स्याःगु खँ न्ह्यथनातःगु दु । श्रीकृष्णं दुर्बासाया चिपगु खीर थःगु म्हया अंग–प्रत्यंगय् इलाः ला बिल, तर भूलं थःगु पालितलय् बुलेगु धाःसा ल्वःमंकल । दुर्बासा ऋषिया वरदानं वयागु म्ह छम्हं (पालितः बाहेक) बज्र थें बल्लात, तर पालितः धाःसा नायूगु हे अवस्थाय् लात ।
गान्धारीं महाभारत युद्ध याकाः थः काय्पिं लगायत आपालं मनूत स्याकूगुया दोष श्रीकृष्णयात बियाः सराः
बिल । उगु सराः श्रीकृष्णया जाति यादवत नं थवंथवय् ल्वानाः सर्वनाश जुइमा धइगु खः ।
श्रीकृष्णया दाजु बलरामया मृत्युलिपा श्रीकृष्ण थः बौ वसुदेवयाके बिदा कयाः थः लानिपिनिगु सुरक्षाया लागि याकनं द्वारकाय् वयेगु सन्देश अर्जुनयात छ्वयाः महायोग (समाधि) या आश्रय कायेत बनय् वनाः अन ब“य् चातु वानाच्वन । अबलय् ‘जरा’ नांयाम्ह छम्ह ब्याधां मिर्गयात ल्युल्युं वयाच्वन । श्रीकृष्णणत मिर्ग तायेकाः वं वयात वाणं कयेकाबिल । वाण कृष्णया पालितःलय् लात, गुगु दुर्बासा ऋषिया खीर इला मबिउगुलिं निर्बल जुयाच्वंगु खः । श्रीकृष्ण थुगुकथं मृत्यु जुइ धुनेवं तप्यंक बैकुण्ठय् थ्यन धकाः व हे ‘महाभारत’या मौसल पर्वय् च्वयातःगु दु । तर महाभारतया थ्व प्रसंगय् ब्याधां थःगु प्रतिशोध (ब्वलासा) कायेत श्रीकृष्णयात स्याःगुया अभिप्राय खनेमदु ।
‘श्रीमद् भागवत पुराण’य् नं कृष्णया मृत्युलिपाया प्रसंगय् छम्ह ब्याधापाखें कृष्णया पालिइ वाणं कयेकूगु घटना न्ह्यथनातःगु दु । यदुवंशत थवंथवय् ल्वानाः सिनाः अले बलरामया शरीर त्याग लिपा श्रीकृष्ण नं थः परमधाम वनेगु निश्चय यानाः वंगलसिमाया क्वय् च्वनाच्वन । ‘जरा’ नांयाम्ह ब्याधां वयागु ह्याउ“–ह्याउँ धाःगु पालितःयात मिर्गया म्हुतुप्वाः तायेकाः वाणं कयेकल । तर जब वं थःम्हेसिनं भगवानया हे हत्या यानागु जुल धइगु सिल, अबलय् व तसकं ग्यात । कृष्णयाके वं क्षमाफ्वन, पश्चाताप प्रकट यात । श्रीकृष्णं वयात क्षमा जक बिउगु मखु दिव्यधाम नं बिल । व ब्याधा विमानय् च्वनाः म्वाः म्वाकं हे बैकुण्ठय् वन ।
‘ब्रम्हवैवर्त पुराण’य् श्रीकृष्णया महाप्रयाणकालया वर्णन यानाः कदम्व सिमाय लिधनाच्वंम्ह कृष्णयात ब्याधां छम्हेसिनं थःगु वाणं कयेकल । अले ब्याधायात कृष्णं बैकुण्ठय् यंकल । ‘लिंग–पुराण’य् नं थ्व घटनाया वर्णन थुकथं हे जुयाच्वंगु दु ।
प्रा.डा. चन्द्रमान बज्राचार्य
भागवत पुराणय् न्ह्यथनातःम्ह पौराणिक पात्र श्रीकृष्ण खः, गौतम बुद्ध थें ऐतिहासिक पात्र मखु । उकिं श्रीकृष्ण व व सम्बन्धि पौराणिक आख्यानयात वास्तविकता धकाः स्वीकार यायेमजिउ, अथवा व छम्ह सुं सुं च्वमिया प्रमुख काल्पनिक पात्र खः । तर धूर्त पुरोहिततय्सं थःथःपिनिगु प्रतिभा, कला–कौशलया चमत्कार क्यनाः गुलि फु उलि जनमानसय् श्रीकृष्णयात साक्षात भगवान यानाः थःपिनिगु पेशा ज्या न्हिन्हिथं तच्वयेका हःगु झीगु समाज दुने ‘भागवत महापुराण’ सप्ताह न्यायेकाः वयाच्वंगुलिं स्पष्ट याः । धर्मया यथार्र्थ छुं नं मसिउपिं नेपाःया सोझापिं जनताया नुगः नुगलय् श्रीकृष्ण भगवान स्वचाकाः दान–दक्षिणा कयाः पुरोहित वर्गं थःपिनिगु बल्लाःगु पेशा दयेकाच्वंगु दु धाःसा समाजया अशिक्षित–अपठित मनूतय्गु मन–मस्तिष्कय् विष ह्वलाः थौंया नीछगूगू सदिया मनूतय्त पुलांगु मध्यकालय् हे लिघ्वानाः छ्वयेगु मदिक प्रयास जुयाच्वंगु दु । श्रीकृष्णयात भगवान यानाः श्रीकृष्णया भजन यात धाःसा मुक्ति, मोक्ष जुइ धकाः थौंया यथार्थ जीवनयात महत्वहीन यानाः सीधुंका लिपाया जीवन हे सकतां खः धकाः मेगु लिपाया जीवनया कल्पनाय् मनूतय्त ब्वाकाः मनूतय्त लखय् मिखा कंकातःगुया विरोधय् समाजप्रति चिउताः दुपिं प्रगतिशील भावना दुपिं सचेत नागरिकतय् अत्यन्त संवेदनशील जुइमाःगु अवस्था दु । थ्वहे सन्दर्भय् श्रीकृष्ण भगवानयात ब्याधा छम्हेसिनं स्याःगु प्रसंग न्ह्यब्वयेत्यना । छु धाथेंम्ह भगवान मृत्यु थुकथं जुइफइला ?
‘महाभारत मौसल पर्व अध्याय ४, २२–२४ पौ कथं श्रीकृष्णयात ‘जरा’ नांयाम्ह छम्ह ब्याधां स्याःगु खँ न्ह्यथनातःगु दु । श्रीकृष्णं दुर्बासाया चिपगु खीर थःगु म्हया अंग–प्रत्यंगय् इलाः ला बिल, तर भूलं थःगु पालितलय् बुलेगु धाःसा ल्वःमंकल । दुर्बासा ऋषिया वरदानं वयागु म्ह छम्हं (पालितः बाहेक) बज्र थें बल्लात, तर पालितः धाःसा नायूगु हे अवस्थाय् लात ।
गान्धारीं महाभारत युद्ध याकाः थः काय्पिं लगायत आपालं मनूत स्याकूगुया दोष श्रीकृष्णयात बियाः सराः
बिल । उगु सराः श्रीकृष्णया जाति यादवत नं थवंथवय् ल्वानाः सर्वनाश जुइमा धइगु खः ।
श्रीकृष्णया दाजु बलरामया मृत्युलिपा श्रीकृष्ण थः बौ वसुदेवयाके बिदा कयाः थः लानिपिनिगु सुरक्षाया लागि याकनं द्वारकाय् वयेगु सन्देश अर्जुनयात छ्वयाः महायोग (समाधि) या आश्रय कायेत बनय् वनाः अन ब“य् चातु वानाच्वन । अबलय् ‘जरा’ नांयाम्ह छम्ह ब्याधां मिर्गयात ल्युल्युं वयाच्वन । श्रीकृष्णणत मिर्ग तायेकाः वं वयात वाणं कयेकाबिल । वाण कृष्णया पालितःलय् लात, गुगु दुर्बासा ऋषिया खीर इला मबिउगुलिं निर्बल जुयाच्वंगु खः । श्रीकृष्ण थुगुकथं मृत्यु जुइ धुनेवं तप्यंक बैकुण्ठय् थ्यन धकाः व हे ‘महाभारत’या मौसल पर्वय् च्वयातःगु दु । तर महाभारतया थ्व प्रसंगय् ब्याधां थःगु प्रतिशोध (ब्वलासा) कायेत श्रीकृष्णयात स्याःगुया अभिप्राय खनेमदु ।
‘श्रीमद् भागवत पुराण’य् नं कृष्णया मृत्युलिपाया प्रसंगय् छम्ह ब्याधापाखें कृष्णया पालिइ वाणं कयेकूगु घटना न्ह्यथनातःगु दु । यदुवंशत थवंथवय् ल्वानाः सिनाः अले बलरामया शरीर त्याग लिपा श्रीकृष्ण नं थः परमधाम वनेगु निश्चय यानाः वंगलसिमाया क्वय् च्वनाच्वन । ‘जरा’ नांयाम्ह ब्याधां वयागु ह्याउ“–ह्याउँ धाःगु पालितःयात मिर्गया म्हुतुप्वाः तायेकाः वाणं कयेकल । तर जब वं थःम्हेसिनं भगवानया हे हत्या यानागु जुल धइगु सिल, अबलय् व तसकं ग्यात । कृष्णयाके वं क्षमाफ्वन, पश्चाताप प्रकट यात । श्रीकृष्णं वयात क्षमा जक बिउगु मखु दिव्यधाम नं बिल । व ब्याधा विमानय् च्वनाः म्वाः म्वाकं हे बैकुण्ठय् वन ।
‘ब्रम्हवैवर्त पुराण’य् श्रीकृष्णया महाप्रयाणकालया वर्णन यानाः कदम्व सिमाय लिधनाच्वंम्ह कृष्णयात ब्याधां छम्हेसिनं थःगु वाणं कयेकल । अले ब्याधायात कृष्णं बैकुण्ठय् यंकल । ‘लिंग–पुराण’य् नं थ्व घटनाया वर्णन थुकथं हे जुयाच्वंगु दु ।
No comments:
Post a Comment