स्वन्तिः नखः म्ह पुजा, किजा पुजा, लक्ष्मी पुजाया महत्व छु खः ?
श्रीकृष्ण महर्जन
लक्ष्मी पुजा
स्वन्ति नखःया झ्वलय् स्वनिगःया आदिवासी नेवाःतय्सं दक्ले न्हापांगु दिं कथं लक्ष्मी पुजा याइगु खः । थ्व धइगु दच्छिया दक्ले लिपांगु दिं खः नेपाल संवतया तिथिया ल्याखं ।
थुखुन्हु दच्छिया साल तमाम याइगु अर्थात ल्याःचाः क्वचायेकीगु खः । अले न्हूगु वा लया हःगु वा नापं जाकी अले ध्यबा तकं तया पुजा याइगु धइगु हे लक्ष्मी पुजा खः । लक्ष्मी पुजायात छगू कथं अन्न, न्हूगु तुफि व ध्यबायात तकं पुजा याइगु खः । अले गुलि गुलिसिनं हासाय् थीथी कथंया सी अर्थात फलफुल तकं तया पुजा याइगु चलन दु । मोहनी नखःया चलंया दिनंनिसें बुँइ वा लइगु खःसा अले व हे लयाहःगु वायात पुजा याइगु धइगु हे लक्ष्मी पुजा खः । थःथःगु धुकुतिइ तया अथे पुजा याइगु खः ।
म्ह पुजा
तिथिया ल्याखं दँय् दसं कछलाथ्व पारुया दिनय् हे म्ह पुजा याइगु नेवाःतय्गु मौलिक कथंया संस्कृति खः । म्ह पुजा धइगु मौलिक कथंया नेवाःतय्गु मंकाःगु संस्कृति खः ।
म्ह पुजा थःथःगु कथं हनेगु याना वयाच्वंगु दुसां मूल रुपं पुजा विधि व पुजाया सिद्धान्त धइगु छगू हे कथंया खने दु । म्ह पुजा याइगु विधियात कया चीहाकलं न्ह्यब्वयाच्वना ।
नेवाःतय्सं याइगु म्ह पुजा धइगु दच्छि यंकंया जीवन सफल जूगुलिं आः न्हूगु दँया नितिं नं पञ्चतत्व शरिरयात न्ह्याबलें सन्तुलित याना जीवनय् वइगु पंगःयात चीका न्ह्यः वने फयेमाः धकाः संघर्षया याना वनेत तिबः बिइगु कथंया पुजा खः । उकिया अर्थ संघर्षवादी सिद्धान्त ज्वना म्ह पुजा याना वयाच्वंगु खः । म्ह पुजा धइगु नेवाःतय्गु मौलिक कथंया संस्कृति खः ।
गुगु संस्कृति धइगु संघर्षवादी सिद्धान्त ज्वनाच्वंगु नाप नापं मनूयात हे द्यः भाःपिया याइगु विशेष कथंया पुजा खः । विश्वय् गनं नं गुगु समाजय् नं मदुगु मनूया म्हगयात हे पुजा यायेगु चलन धइगु नेवाःतय्गु छगू म्हसीका जुयाच्वंगु दु ।
तःसिया महत्वः
म्ह पुजा व किजा पुजाय् मेमेगु फलफुल मदुसां जिउ तर तःसि धाःसा दये हे माः । नेवाःतय्सं तःसियात तसकं महत्व बिया वयाच्वंगु दु । तःसि धइगु सि अर्थात फलफुलत मध्ये नं दक्ले महत्वपूर्णगु व मू सिया रुपय् हे तःसियात कयातःगु दु । गुलि नं सि अर्थात भि दुगु सि चाकुसि, सु्न्तलासी, खाइसि, झमसि, भोगते लगायत सीत दु व फुक्क तःसिपाखें हे पिहां वःगु धाइ । उकिं मेमेगु सि मदुसां तःसि जक दयेवं हे गाः ।
अले म्ह पुजा व किजा पुजाया झ्वलय् थीथी सि अर्थात फलफुल लःमल्हासे तःसि लःल्हायेगु याना वयाच्वंगु खः । उकिं तःसिया महतव अप्वयाच्वंगु खः ।
खेँ सगं
खेँ सगं बिइगु धइगु पञ्चतत्व लःल्हाना हइगु खः । सगं बिइगु इलय् न्या, ला, व, खेँ व अय्ला तया बिइगु खः । न्या धइगु जल तत्व, ला धइगु पृथ्वी तत्व, वः धइगु वायु तत्व अले खेँ धइगु आकास तत्व खःसा अले अय्ला वा थ्व धइगु तेज तत्व खः ।
थ्व न्यागुलिं तत्व सन्तुलित जुल धाःसा जक मनूत स्वास्थ्य जुइगु अले न्ह्यागु ज्या याना नं जीवन न्ह्याके फइ धकाः तयेकीगु नेवाः संस्कृतिया दर्शन खः । पञ्चतत्वात्मक जीवनय् छगू जक तत्व मन्त म्हो जुल धाःसां वाय् असन्तुलित जुल धाःसा अस्वस्थ्य जुइ ।
उकिं थ्व न्यागुलिं तत्वयात सन्तुलित याना तयेगु नितिं हे खेँ सगं काइगु तान्त्रिक दर्शन खः । थ्व नेवाःतय्गु मौलिक कथंया दर्शन दुथ्यानाच्वंगु संस्कृति खः ।
फं लुइगु
म्ह पुजा व किजा पुजाया झ्वलय् नेवाःतय्सं स्वक्वः तक फँ लुइगु इलय् फँ अर्थात पाथिइ स्वां, जाकि, सिन्हः, बरां, चिचीगःगु योमरीनिसें ख्वःसिं तया अले चिचिधंगु मेमेगु फलफल नं तया लुइगु याइ ।
स्वक्वः स्वक्वः फँ लुना हइगु धइगु शरिर अर्थात म्हग, नुगः अर्थात आत्मा व बुद्धिया नितिं खः धकाः धाइ । म्ह पुजा म्ह पुजा धइगु शरिर जक मखु नुगः व बुद्धिया नितिं नं खः । उकिं स्वक्वः तक अथे फँ लुइगु नेवाःतय्गुउ थःगु हे कथंया विस्कं संस्कृति खः । जाकि चूंया मनूचा व त्वाःदेवाः स्वन्ति नखः धइगु थःगु अन्न वा दुकाये धुंकाः हनीगु नखः खः । लक्ष्मी पुजा खु्न्हु अन्न वा व जाकियात पुजा याइगु खः । अले व हे न्हूगु वा वा जाकि जुया उकिं हे दयेकीगु छगू कथंया नसा ज्वलं धइगु मनूचा अर्थात द्यःचा मरि व त्वाःदेवा मरि खः ।
मनूया जीवन न्ह्याबलें ल्यना च्वनीमखु छन्हु फुना वनी धइगु सांकेतिक रुपं सन्देश बिइत मनूचा मरि अर्थात द्यःचा मरि नापं मत त्याकेगु त्वाःदेवाः दयेका दयेका लक्ष्मी पुजा, म्ह पुजा व किजा पुजा याइगु खः । अन्न व बुँज्या नाप स्वापू दुगु स्वन्ति नखतय् जाकि चुंया थुगु कथंया मरिया महत्व दयाच्वंगु दु । थ्व धइगु नेवाःतय्गु थःगु हे पहः खः । मेमेपिंलिसे ज्वः मलाःगु चलन खः ।
किजा पुजा
नेवाः मखुपिन्सं नं किजा पुजा याइगु चलन दु । इमिसं थः किजा व दाजुयात पुजा याइगु खः । विशेष याना मन्दः च्वया नेवाःतय्सं थें हे पुजा याना न्याता रंगया सिन्हः तिकेगु
याइ । अथे जूसां खेँ सगं बिइगु धाःसा याइमखु ।
अले नेवाःतय्सं थें चिकं मन्दः दयेका संघर्षवादी सिद्धान्त कथं पुजा याइमखु । इमिसं थः किजायात न्याता सिन्हः तिकेगुयात हे प्रमुख तायेका पुजा याइगु खः । अले थः दाजु किजायात स्वांमाः क्वखायेकेगु याइ । तर नेवाःतय्सं धाःसा म्ह पुजाया कन्हय् खुन्हु थः दाजु वा किजायात पुजा याइगु जुया हे थुखुन्हुयात किजा पुजा धाःगु खः ।
किजा पुजा खुन्हु थः तःकेहेँपिन्सं भ्वय् ज्वरे याना नापं माःगु कथं फलफुल नापं फुक्कं तयार याना पुजा याइगु खः । म्हपुजाया इलय् थें हे च्वय् छगू व क्वय् छगू अप्वः द्यःपिनिगु नामय् अले ग्वःम्ह दाजु किजा दु वःगू हे मन्दः च्वया पुजा याइगु खः ।
म्ह पुजाया विधि थें हे बँ थिलाः अष्टमण्दः हे च्वया म्हपुजाया इलय् थें हे ताय्, हाकु मुस्या, ग्वःमाय् ब्वया हइ अले आखे तया चिकं मन्द तया तःसिनिसें थीथी कथंया सि तकं तया हइ । जाकि चुंया द्यःयानिसें त्वाः देवा तकं तया हइ । मन्दलय् क्वखा नाप नापं ग्वय्स्वांम्हाः नं तया हइ । अले म्ह पुजाया इलय् थें हे पुजा याना हइ । थः दाजु किजायात नं पुजा याना हइ । तःसि लःल्हाइ । धौ सगं बिइ ।
अथे हे फँ लुना हइ । जाकि सिन्हः तिका हइ । खेँ सगं तकं बिया हइ । अले दक्ले लिपा थः दाजु किजायत चिपं थिइकेगु याइ । दाजु किजापिन्सं थःत पुजा याःपिन्त वसः लःल्हाना बिइ । लिपांगु इलय् वया नेवाःतय्सं नं न्याता रंगया सिन्हः तिकेगु यानाहःगु खने दु । बास्तवय् न्हापा न्हापा धाःसा अथे न्याता रंगया सिन्हः तिकेगु मयासे जाकि सिन्हः तिकेगु याइगु खः । जाकि सिन्हः धइगु जाकी, बजि, धौ, सिन्हः व लः याना न्याता तया दयेका तइगु सिन्हः खः । थुगु सिन्त्हः ंनं पञ्चतत्वया प्रतिक कथंया सिन्हः खः ।
थुगु कथं नेवाःतय्सं मौलिक कथं स्वन्ति नखः हना वयाच्वंगु दु । अथे स्वन्ति नखः हनीगु धइगु मनूयात हे पुजा याइगु खः । लक्ष्मी पुजा खुन्हु अन्नयात पुजा याइगु, म्ह पुजा खुन्हु थःथःगु परिवारय् च्वना म्हगयात पुजा याइगु अले किजा पुजा खुन्हु थः दाजु किजायात पुजा याइगु खः ।
थुगु कथंया संस्कृति धइगु नेवाःतय्गु मौलिक कथंया संस्कृति खः । तर लिपांगु इलय् वया नेवाःतय्सं थःगु मौलिक संस्कृतियात मथुया मेमेपिनिगु नक्कल याना हयेगु ज्या नं यानाच्वंगु दु । उकिं थःपिनिगु म्हसीका पिब्वया च्वंगु नखः स्वन्ति नखःयात थुइका हनेमाः । थुगु नखतं बियाच्वंगु सन्देशयात थुइकेमाः । अले मथूपिन्त थुइका वनेमाःगु अवस्था दु ।
ग्वय्स्वांमाः
किजा पुजा याइगु इलय् नेवाः समाजय् ग्वय् स्वांमाः मदयेकं हे मगाः । स्वयेबलय् ग्वय् थें च्वंगु स्वांया माः जूगुलिं हे ग्वय्स्वांमाः धाःगु खः । सुकू गना मवनीगु जुया ग्वय्स्वांमाःयात दीर्घायु व स्वस्थ्य जीवनया प्रतिक कथं नाला थः दाजु व किजापिन्त अथे ग्वय् स्वांमाः क्वखायेकीगु खः किजा पुजा खु्न्हु ।
थिइबले च्वच्वां सुइगु थुगु स्वांया रंग धइगु तुयुगु, गाढा कलेजो व हल्का ह्याउगु विशेष प्रकारया स्वां खः । थुगु स्वां नेवाःतय्सं विशेष याना किजा पुजाया दिनय् छ्यलयेगु याना वयाच्वंगु दु ।
स्वां क्वकाइगु
नेवाः मखुपिनिसिबें ब्यागलं कथं नेवाःतय्सं स्वन्ति नखःया रुपय् हना वयाच्वंगु चलन धइगु स्वां क्वकायेगु खः । लक्ष्मी पुजा याःगु प्यन्हु दुखुन्हु स्वां क्वकायेगु ज्या याइ ।
लक्ष्मी द्यःया स्वां अर्थात अन्नयात पुजा यानातःगु प्रसाद क्वकायेगुयात स्वां क्वकायेगु
धाइ । किजा पुजाया कन्हय् खुन्हु अथे स्वां क्वकाया सकलसित स्वां बिइगु नाप नापं प्रशाद तकं बिइगु याइ । अथे स्वां क्वकाये धुंकाः जक स्वन्ति नखः क्वचाःगु तायेकी ।
श्रीकृष्ण महर्जन
लक्ष्मी पुजा
स्वन्ति नखःया झ्वलय् स्वनिगःया आदिवासी नेवाःतय्सं दक्ले न्हापांगु दिं कथं लक्ष्मी पुजा याइगु खः । थ्व धइगु दच्छिया दक्ले लिपांगु दिं खः नेपाल संवतया तिथिया ल्याखं ।
थुखुन्हु दच्छिया साल तमाम याइगु अर्थात ल्याःचाः क्वचायेकीगु खः । अले न्हूगु वा लया हःगु वा नापं जाकी अले ध्यबा तकं तया पुजा याइगु धइगु हे लक्ष्मी पुजा खः । लक्ष्मी पुजायात छगू कथं अन्न, न्हूगु तुफि व ध्यबायात तकं पुजा याइगु खः । अले गुलि गुलिसिनं हासाय् थीथी कथंया सी अर्थात फलफुल तकं तया पुजा याइगु चलन दु । मोहनी नखःया चलंया दिनंनिसें बुँइ वा लइगु खःसा अले व हे लयाहःगु वायात पुजा याइगु धइगु हे लक्ष्मी पुजा खः । थःथःगु धुकुतिइ तया अथे पुजा याइगु खः ।
म्ह पुजा
तिथिया ल्याखं दँय् दसं कछलाथ्व पारुया दिनय् हे म्ह पुजा याइगु नेवाःतय्गु मौलिक कथंया संस्कृति खः । म्ह पुजा धइगु मौलिक कथंया नेवाःतय्गु मंकाःगु संस्कृति खः ।
म्ह पुजा थःथःगु कथं हनेगु याना वयाच्वंगु दुसां मूल रुपं पुजा विधि व पुजाया सिद्धान्त धइगु छगू हे कथंया खने दु । म्ह पुजा याइगु विधियात कया चीहाकलं न्ह्यब्वयाच्वना ।
नेवाःतय्सं याइगु म्ह पुजा धइगु दच्छि यंकंया जीवन सफल जूगुलिं आः न्हूगु दँया नितिं नं पञ्चतत्व शरिरयात न्ह्याबलें सन्तुलित याना जीवनय् वइगु पंगःयात चीका न्ह्यः वने फयेमाः धकाः संघर्षया याना वनेत तिबः बिइगु कथंया पुजा खः । उकिया अर्थ संघर्षवादी सिद्धान्त ज्वना म्ह पुजा याना वयाच्वंगु खः । म्ह पुजा धइगु नेवाःतय्गु मौलिक कथंया संस्कृति खः ।
गुगु संस्कृति धइगु संघर्षवादी सिद्धान्त ज्वनाच्वंगु नाप नापं मनूयात हे द्यः भाःपिया याइगु विशेष कथंया पुजा खः । विश्वय् गनं नं गुगु समाजय् नं मदुगु मनूया म्हगयात हे पुजा यायेगु चलन धइगु नेवाःतय्गु छगू म्हसीका जुयाच्वंगु दु ।
तःसिया महत्वः
म्ह पुजा व किजा पुजाय् मेमेगु फलफुल मदुसां जिउ तर तःसि धाःसा दये हे माः । नेवाःतय्सं तःसियात तसकं महत्व बिया वयाच्वंगु दु । तःसि धइगु सि अर्थात फलफुलत मध्ये नं दक्ले महत्वपूर्णगु व मू सिया रुपय् हे तःसियात कयातःगु दु । गुलि नं सि अर्थात भि दुगु सि चाकुसि, सु्न्तलासी, खाइसि, झमसि, भोगते लगायत सीत दु व फुक्क तःसिपाखें हे पिहां वःगु धाइ । उकिं मेमेगु सि मदुसां तःसि जक दयेवं हे गाः ।
अले म्ह पुजा व किजा पुजाया झ्वलय् थीथी सि अर्थात फलफुल लःमल्हासे तःसि लःल्हायेगु याना वयाच्वंगु खः । उकिं तःसिया महतव अप्वयाच्वंगु खः ।
खेँ सगं
खेँ सगं बिइगु धइगु पञ्चतत्व लःल्हाना हइगु खः । सगं बिइगु इलय् न्या, ला, व, खेँ व अय्ला तया बिइगु खः । न्या धइगु जल तत्व, ला धइगु पृथ्वी तत्व, वः धइगु वायु तत्व अले खेँ धइगु आकास तत्व खःसा अले अय्ला वा थ्व धइगु तेज तत्व खः ।
थ्व न्यागुलिं तत्व सन्तुलित जुल धाःसा जक मनूत स्वास्थ्य जुइगु अले न्ह्यागु ज्या याना नं जीवन न्ह्याके फइ धकाः तयेकीगु नेवाः संस्कृतिया दर्शन खः । पञ्चतत्वात्मक जीवनय् छगू जक तत्व मन्त म्हो जुल धाःसां वाय् असन्तुलित जुल धाःसा अस्वस्थ्य जुइ ।
उकिं थ्व न्यागुलिं तत्वयात सन्तुलित याना तयेगु नितिं हे खेँ सगं काइगु तान्त्रिक दर्शन खः । थ्व नेवाःतय्गु मौलिक कथंया दर्शन दुथ्यानाच्वंगु संस्कृति खः ।
फं लुइगु
म्ह पुजा व किजा पुजाया झ्वलय् नेवाःतय्सं स्वक्वः तक फँ लुइगु इलय् फँ अर्थात पाथिइ स्वां, जाकि, सिन्हः, बरां, चिचीगःगु योमरीनिसें ख्वःसिं तया अले चिचिधंगु मेमेगु फलफल नं तया लुइगु याइ ।
स्वक्वः स्वक्वः फँ लुना हइगु धइगु शरिर अर्थात म्हग, नुगः अर्थात आत्मा व बुद्धिया नितिं खः धकाः धाइ । म्ह पुजा म्ह पुजा धइगु शरिर जक मखु नुगः व बुद्धिया नितिं नं खः । उकिं स्वक्वः तक अथे फँ लुइगु नेवाःतय्गुउ थःगु हे कथंया विस्कं संस्कृति खः । जाकि चूंया मनूचा व त्वाःदेवाः स्वन्ति नखः धइगु थःगु अन्न वा दुकाये धुंकाः हनीगु नखः खः । लक्ष्मी पुजा खु्न्हु अन्न वा व जाकियात पुजा याइगु खः । अले व हे न्हूगु वा वा जाकि जुया उकिं हे दयेकीगु छगू कथंया नसा ज्वलं धइगु मनूचा अर्थात द्यःचा मरि व त्वाःदेवा मरि खः ।
मनूया जीवन न्ह्याबलें ल्यना च्वनीमखु छन्हु फुना वनी धइगु सांकेतिक रुपं सन्देश बिइत मनूचा मरि अर्थात द्यःचा मरि नापं मत त्याकेगु त्वाःदेवाः दयेका दयेका लक्ष्मी पुजा, म्ह पुजा व किजा पुजा याइगु खः । अन्न व बुँज्या नाप स्वापू दुगु स्वन्ति नखतय् जाकि चुंया थुगु कथंया मरिया महत्व दयाच्वंगु दु । थ्व धइगु नेवाःतय्गु थःगु हे पहः खः । मेमेपिंलिसे ज्वः मलाःगु चलन खः ।
किजा पुजा
नेवाः मखुपिन्सं नं किजा पुजा याइगु चलन दु । इमिसं थः किजा व दाजुयात पुजा याइगु खः । विशेष याना मन्दः च्वया नेवाःतय्सं थें हे पुजा याना न्याता रंगया सिन्हः तिकेगु
याइ । अथे जूसां खेँ सगं बिइगु धाःसा याइमखु ।
अले नेवाःतय्सं थें चिकं मन्दः दयेका संघर्षवादी सिद्धान्त कथं पुजा याइमखु । इमिसं थः किजायात न्याता सिन्हः तिकेगुयात हे प्रमुख तायेका पुजा याइगु खः । अले थः दाजु किजायात स्वांमाः क्वखायेकेगु याइ । तर नेवाःतय्सं धाःसा म्ह पुजाया कन्हय् खुन्हु थः दाजु वा किजायात पुजा याइगु जुया हे थुखुन्हुयात किजा पुजा धाःगु खः ।
किजा पुजा खुन्हु थः तःकेहेँपिन्सं भ्वय् ज्वरे याना नापं माःगु कथं फलफुल नापं फुक्कं तयार याना पुजा याइगु खः । म्हपुजाया इलय् थें हे च्वय् छगू व क्वय् छगू अप्वः द्यःपिनिगु नामय् अले ग्वःम्ह दाजु किजा दु वःगू हे मन्दः च्वया पुजा याइगु खः ।
म्ह पुजाया विधि थें हे बँ थिलाः अष्टमण्दः हे च्वया म्हपुजाया इलय् थें हे ताय्, हाकु मुस्या, ग्वःमाय् ब्वया हइ अले आखे तया चिकं मन्द तया तःसिनिसें थीथी कथंया सि तकं तया हइ । जाकि चुंया द्यःयानिसें त्वाः देवा तकं तया हइ । मन्दलय् क्वखा नाप नापं ग्वय्स्वांम्हाः नं तया हइ । अले म्ह पुजाया इलय् थें हे पुजा याना हइ । थः दाजु किजायात नं पुजा याना हइ । तःसि लःल्हाइ । धौ सगं बिइ ।
अथे हे फँ लुना हइ । जाकि सिन्हः तिका हइ । खेँ सगं तकं बिया हइ । अले दक्ले लिपा थः दाजु किजायत चिपं थिइकेगु याइ । दाजु किजापिन्सं थःत पुजा याःपिन्त वसः लःल्हाना बिइ । लिपांगु इलय् वया नेवाःतय्सं नं न्याता रंगया सिन्हः तिकेगु यानाहःगु खने दु । बास्तवय् न्हापा न्हापा धाःसा अथे न्याता रंगया सिन्हः तिकेगु मयासे जाकि सिन्हः तिकेगु याइगु खः । जाकि सिन्हः धइगु जाकी, बजि, धौ, सिन्हः व लः याना न्याता तया दयेका तइगु सिन्हः खः । थुगु सिन्त्हः ंनं पञ्चतत्वया प्रतिक कथंया सिन्हः खः ।
थुगु कथं नेवाःतय्सं मौलिक कथं स्वन्ति नखः हना वयाच्वंगु दु । अथे स्वन्ति नखः हनीगु धइगु मनूयात हे पुजा याइगु खः । लक्ष्मी पुजा खुन्हु अन्नयात पुजा याइगु, म्ह पुजा खुन्हु थःथःगु परिवारय् च्वना म्हगयात पुजा याइगु अले किजा पुजा खुन्हु थः दाजु किजायात पुजा याइगु खः ।
थुगु कथंया संस्कृति धइगु नेवाःतय्गु मौलिक कथंया संस्कृति खः । तर लिपांगु इलय् वया नेवाःतय्सं थःगु मौलिक संस्कृतियात मथुया मेमेपिनिगु नक्कल याना हयेगु ज्या नं यानाच्वंगु दु । उकिं थःपिनिगु म्हसीका पिब्वया च्वंगु नखः स्वन्ति नखःयात थुइका हनेमाः । थुगु नखतं बियाच्वंगु सन्देशयात थुइकेमाः । अले मथूपिन्त थुइका वनेमाःगु अवस्था दु ।
ग्वय्स्वांमाः
किजा पुजा याइगु इलय् नेवाः समाजय् ग्वय् स्वांमाः मदयेकं हे मगाः । स्वयेबलय् ग्वय् थें च्वंगु स्वांया माः जूगुलिं हे ग्वय्स्वांमाः धाःगु खः । सुकू गना मवनीगु जुया ग्वय्स्वांमाःयात दीर्घायु व स्वस्थ्य जीवनया प्रतिक कथं नाला थः दाजु व किजापिन्त अथे ग्वय् स्वांमाः क्वखायेकीगु खः किजा पुजा खु्न्हु ।
थिइबले च्वच्वां सुइगु थुगु स्वांया रंग धइगु तुयुगु, गाढा कलेजो व हल्का ह्याउगु विशेष प्रकारया स्वां खः । थुगु स्वां नेवाःतय्सं विशेष याना किजा पुजाया दिनय् छ्यलयेगु याना वयाच्वंगु दु ।
स्वां क्वकाइगु
नेवाः मखुपिनिसिबें ब्यागलं कथं नेवाःतय्सं स्वन्ति नखःया रुपय् हना वयाच्वंगु चलन धइगु स्वां क्वकायेगु खः । लक्ष्मी पुजा याःगु प्यन्हु दुखुन्हु स्वां क्वकायेगु ज्या याइ ।
लक्ष्मी द्यःया स्वां अर्थात अन्नयात पुजा यानातःगु प्रसाद क्वकायेगुयात स्वां क्वकायेगु
धाइ । किजा पुजाया कन्हय् खुन्हु अथे स्वां क्वकाया सकलसित स्वां बिइगु नाप नापं प्रशाद तकं बिइगु याइ । अथे स्वां क्वकाये धुंकाः जक स्वन्ति नखः क्वचाःगु तायेकी ।
No comments:
Post a Comment